Arina Ochlikdan o’ldi

Bunga ishonish qiyin, lekin... Tibbiyot xulosasiga ko'ra to'qqiz yoshli go’dak Arina Baluyeva ochlik natijasida vafot etgan.Rossiya qishloqlarining naqadar kambag'allashgani haqida qancha yozildi, qancha gaplar bo'ldi! Biz, fikrimcha, «Turmushi chor-nochorlik bo'sag'asida» tushunchasiga o’rganib qoldik. Aslida sivilizasiyalashgan davlatda bu narsa yovvoyilik sifatida qabul qilinishi kerak. Har xolda hokimiyatda turganlar shunchalik darajada xotirjamki, buni tushunib bo'lmaydi.Ko'rinishicha kambag'allik mastshabi och-nochorlarning o'zidan boshqa hech kimni tashvishga solmayapti chog'i. Bundan tashqari, Rossiya xalqi yaxshi yashamasada xudoga shukur ochlikdan o'lmaydi, degan fikrlar ham mavjud. Bu aldanish, janoblar! Mana ko'rib turgan suratingiz yaqinginada olingan. Lekin ushbu suratga qarab «buyuk o'zgarishlar» Davri arxivlaridan olingan deb o’ylaysiz. Katta oila. Ertangi kunga ishonchsizlik bilan qarayotgan yoki o'z bolalarini boqa olmasligiga ko'zi yetganidan vino ichaverib yuzlari qoramtir tusga kirgan ota.Ona nimani boshdan kechiryapti - buni so'z orqali ifodalash qiyin. Gʻamgin o'z bolalari ochlikdan azob chekayotgan onaizorning yuzi boshqacha bo'lishi mumkin emas. Koshki edi biron narsa bo’lsa! Eh, attang o'sha «biron narsa»ning o'zi ham yo'qda, axir!Ular farzandlarining bolaligi bor, deyish mumkinmi? Eslaylik. Bir vaqtlar mamlakatimizda bolalar jamiyatning imtiyozli sinfi, «baxtli bolaligimiz uchun» jonajon vatanga rahmat aytishimiz kerak, degan gaplar bo’lardi. Bugungi och-nahor bolalarni ko’rib kimga rahmat deyish kerak? Kimni aybdor hisoblash zarur? Faqat o'z avlodining jismoniy jihatdan yashashini taʻminlay olmayotgan oilaning o'zi bunga aybdormi? Bu baxtsiz odamlar Zabaykal’edagi Verx-Narim qishlog'ida yashashadi. Afsuski, faqat ularning o'zi och nahor emas balki butun qishlok kambag'allashib, o'tirib qolgan. Mahalliy sovxoz va o'rmon kombinati ham tugab bo'ldi hisob. Odamlar qayerda ishlashni bilmay xunob. Binobarin eng zarur, narsalarni sotib olishgada pulning o'zi yo'q. Bu yerdagi ko'p bolali Yukinlar oilasida faqat ota Ivan Vasilevich ishlaydi, xolos. Lekin, afsuski, dekabr oyidan buyon mehnati uchun bir chaqa olmaganidan keyin nima foydasi bor uning.Ayrimlar aytishi mumkin: davlat bolalar uchun nafaqa to'laydi, deb. Maylida ko’p bo’lmasada ishqilib nonga etarmidi... Lekin qishloqqa nafaqaning o'zi etib bormaganidan keyin nima qilish kerak? Bizning davlatimizda hech kim va hatto bolalar uchun ham pul yo'q.Odamlar tomorqalarda u-bu yetishtirib kun ko'rishyapti. Biroq tabiat neʻmatlarining ham chegarasi borku. Ayniqsa, bu yerda Sibir da. Odamlar qishidan kartoshka yeb «chiqib oldilar». Mana, bugunga kelib kartoshka ham tugab boryapti.Bularning hammasi vahimali tushga o’xshaydi. Yoki urush yillarini, u davrdagi ayanchli evakuasiya holatlarini eslatadi. Lekin, ming afsuski, bularning barchasi-hayotiy haqiqat. Qishloq qabristonida do'ppayib yangi qabrcha paydo bo'ldi. Shu bilan bitta nonxo'r kamaydimi?..
Tatyana VOLKOVA,Vladimir SAYaPIN (RATA TASS) suratlari(«Trud» gazetasi 6 mart sonidan.)