Bir Yil saqlangan sut
Sutning qaymog'ini ajratib oluvchi aparatni birinchi bo'lib 1878 yili kelib chiqishi fransuz bulgan Shved Gusto de Laval kashf etgan ekan. Bu sut tayyorlashda kichkinagina inqilob bo'lgan edi. Uning izdoshlari ko'p yillar o'tib Tetrapan g'oyasini mutlaqo yangi sutni ko'p qavatli karton paketda saqlash usulini taklif etishdi. Bugungi kunda "Tetra Laval" - butun bir saltanat. Uning korxonalari 140 mamlakatda joylashgan bo'lib, faqat o'tgan yilning o'zida 64 milliard qadoq sut (sayyoramizning har bir vakiliga o'rtacha 20 donadan mahsulot ishlab) chiqaribdi. Siz hayron bo'lmang, butun mo’jiza qadoqlash usulida ekan. Tetrapan usulida qadoqlangan sut 120 kun mobaynida o'zining maza va sifatlarini mutlaqo o'zgartirmaydi. Bu 100 foiz slida tetrapakchilart kafolat bergan muddati esa mahsulot bir yil davom xam buzilmay turaveradi. "Tetra Laval"ning Almatadagi vakili janob Erland Yuxansan bir gal bu yerdagi valyuta magazinlarini aylanib yurib, ulardan birida o'z mahsulotini ko’rib qoldi. U odati bo'yicha mahsulotining chiqarilgan muddati qarori va bahosi (paketi 2 dollar) bilan tanishib, tepa sochi tikka bo'lib ketdi. Sut bir yil oldin qadoqlangan ekan. Muddati o'tib ketgan mahsulot o'z yurtida ramziy bahoda sotiladi. U Yer Shvesiya, bu yerda ista-istama ikki dollarni to'lash kerak. "Ko’k qog’ozni sarflagan Jet Yuxanson afsuslanmadi: sutning mazasi zo'r edi — uning firmasi xaridorni hech qachon dog'da qoldirmaydi. Tetrapan usulida qadoqlangan sutni asrash uchun muzlatgichning ham hojati yo'q, u har qanday issiq kunda ham buzilmaydi. Shuningdek, "hamma joyni paket chiqiti bosib ketadi" deb tashvishlanishga ham hojat yo'q. Chunki Germaniyada chiqitsiz texnologiya kashf etildi. U erda qumaloq, etilendan kartondan o'zimizdagi DSPga o'xshash, lekin undan mustahkamroq turli ko'rinishdagi material tayyorlanmoqda. "Grandyu" firmasi esa qutisi Tetrapan chiqiti xom ashyosidan tayyorlangan televizor ishlab chiqarmoqda. Bu singari fan-texnika taraqqiyoti mo’jizalari dunyoda ko'p. Ular erta bir kuni bizning mamlakatga ham kirib keladi, deb o'ylaymiz.