NIMA UCHUN TINGLASHNI BILMAYSIZ?

Suhbatdoshni tinglash u talaffuz etayotgan so‘zlarga quloq solishning o‘zigina emas. Aks holda, suhbat mohiyatini qo‘ldan boy berasiz. Yetakchi uchun atrofdagilarni tinglay bilish ayniqsa muhim ana shunda u e’tiborli va tushunadigan odam sifatida taassurot uyg‘ota oladi.
Biroq yaxshi tinglovchi bo‘lish hammaning ham qo‘lidan kelavermaydi va buning olti sababi mavjud.
SIZ O‘ZINGIZ GAPIRISHNI ISTAYSIZ
Ko‘pchilik yoqimli taassurot uygotishni xoxlaydi va bunga erishish usullaridan biri o‘z bilimlari bilan o‘rtoqlashish. Biron nimani hikoya qilish istagi suhbatdoshni tinglashda xalaqit qilishi mumkin. Chunki suhbatdoshingiz gapirayotgan vaqtda unga qanday javob qaytarish haqida o‘ylaysiz.
Haqiqatan ham tinglayotgan bo‘lsangiz, savollarga javobni oldindan emas, darhol o‘ylab topishingiz mumkin.
SUHBATDOSHINGIZGA BAHO BERASIZ
Nima bo‘lganda ham biz atrofdagilarning harakat hamda so‘zlarini muhokama qilamiz. Suhbatdoshimizning suzlaridan norozi bo‘lganimizda uni tinglamay qo‘yamiz. «Ahmoq odamga nima uchun quloq solishim kerak?» deya o’ylaysiz o‘zingiz bilmagan holda.
Bu noto‘g‘ri yondashuv. Yaxshisi suhbatdoshning o‘y va harakatlarini yaxshilab o‘ylab, keyin baholagan ma’qul. Dastlab kishiga quloq soling, keyin u haqida xulosaga keling. Axir biror nimani ko’zdan qochirgan bo‘lishingiz mumkin- ku.
Fikrlaringiz sizga xalaqit qiladi. Masalan, suhbatdoshingizning o‘zi gapirayotgan mavzusi borasida tajribasi yo’qligini bilsangiz, unga quloq solgingiz kelmaydi. Bu kabi noto’g’ri fikrlardan xalos bo‘ling va suhbat berishi mumkin bo‘lgan ijobiy natijalarga diqqatingizni qarating.
BARIGA EGO SABABCHI
Ulkan ego - ko‘plab yetakchilarning muammosi. U sizga xuddi «Men aqlli bo‘lsam, bu odamni tinglashim kerakmikin?» deyayotganga o‘xshaydi. U sizga aql va ijtimoiy mavqei jihatidan sizdan past bo‘lgan kishilarni tinglashga xalaqit qiladi.
BIR NECHA ISHNI BIR VAQTDA BAJARISHGA HARAKAT QILASIZ
Miyamiz bir vaqtda bir necha ma’lumot, manbalarini qabul qila olmaydi, shuning uchun ko‘p vazifalilik tinglash qobiliyatingizni «o‘chirib kuyadi». Agar biror kishining so‘zlariga quloq solmoqchi bo‘lsangiz, barcha ishlarni chetga surib, diqqatingizni bir yerga jamlang.
ODAMLARDAN YASHIRINASIZ
Biror kishining fikriga qarshi bo‘lgan vaqtimizda bizga yetkazilayotgan ma’lumotlarga diqqatni jamlash mushkul. Chunki faqat salbiy narsalar haqida o‘ylaymiz. Shuning uchun o’sha odamga quloq solmaysiz, u aytayotgan narsalar sizga ma’lumdek tuyuladi.
“Men u bilan suhbatlashganman, u doim shunaqa fikrda bo‘lgan” deya o‘ylaysiz. Biroq suhbatdoshingiz muloqot mavzusiga nisbatan o‘z munosabatini o‘zgartirishi mumkin. Biroq siz buni bila olmaysiz, chunki tinglashni rad etdingiz.
RAG‘BAT TOPING
Tinglashingizga ta’sir qiluvchi ana shu omillarni aniqlashingiz bilanoq ular bilan ishlashni o‘rganasiz. “Aql bovar qilmas natijalar uchun ishtiyok uyg’otadigan yetakchilik ko‘nikmalari” kitobining muallifi Fred Xalsted quyidagilarni maslahat sifatida beradi:
“Suhbatdoshingizni nima uchun tinglashingiz kerakligini aniqlang. Men uchun muhim sabablardan biri barcha odamlarni hurmat qilishni istashimda - ular aytayotgan gaplarni tinglaganingizda hurmat ko‘rsatayotgan bo‘lasiz».
Yaxshi tinglovchiga aylanish uchun bir necha sabablar quyidagilar: ana shu yo’l bilan suhbatdoshingizning minnatdorligiga sazovor bo‘lasiz, biror yangi narsani o‘rganasiz, diqqatni jamlash ko‘nikmasini yaxshilaysiz va ishonch qozonasiz.
Tinglash mushkul, bu ko‘nikmani o‘zlashtirish uchun haqiqatan ham uning ustida ish olib borishni istashingiz lozim, - deya hisoblaydi Xalsted. - Biroq qancha ko‘p mashq qilsangiz, shuncha oson bo‘ladi. Biror kishini tinglayotganingizda siz u kishiga nisbatan hurmat ko‘rsatasiz odamlar buni sezishadi va qadrlashadi. Keyin esa sizga ham aynan shunday javob qaytarishadi. Shu yo‘l bilan munosabatlar uchun zamin tayyorlaysiz, hatto bu munosabatlar qisqa muddatli bo‘lsa ham.
Ayrim hollarda qizlarda turmushga chikish oldidan qo‘rquv, vahima, havotirlanish bo‘ladi. Chunki qarindoshi, dugonasi, qo‘shnisi hayotida turli voqealar sodir bo‘lgan, ba’zilari zulm ko‘rgan, ayrimlari ajrashgan. Lekin...
Hamma inson alohida individ. Hammani hayoti har xil. Hamma hayoti uchun o‘zi javobgar. Boshqalarni hayoti sizda takrorlanmaydi, agar siz o‘shalardan ibrat olib yashasangiz. Hamma o‘z hayotini fikrlari, munosabatlari, qadriyatlari bilan boshqaradi. Shuning uchun ham hozirdan ijobiy (pozitiv) fikrlang, amallar niyatlarga bog‘liqdir, yaxshi niyat qiling, fikr moddiylashadi. shuning uchun qo‘rquv bilan emas, orzu- umid, maqsadlar bilan oila ostonasiga qadam qo‘ying.
Qo‘rqqaning oldinga keladi, deb bekorga aytishmagan, chiroyli niyatlarni bir daftar tutib yozib boring, 10 yildan keyin shu daftaringizni o‘qiysiz, Hammasi amalga oshgan bo‘ladi, ishoning.