Ayol – millatning qiyofasi

Gulchexra opa, "bir qo‘limda bolam, bir qo‘limda qalam" degan satrlaringiz guyoki o‘zbek ayoli qiyofasi, fe'lu raftorining tipik obrazi bulib koldi... Albatta, bu fikr o‘z-o‘zidan dunyoga kelma- gan bo‘lsa kerak?
Bu vokea juda qiziq bo‘lgan... 8-mart-Xotin-qizlar bayrami arafasida mendan gazetaga she'r so‘rashdi. Bolalarim yosh... buning ustiga pishir-kuydirdan ortib,
qog‘oz qoralashim kerak edi. Amallab, vaqt topib, endi qo‘lga kalam olsam, o‘g‘lim Firdavsjon (5 yosh edi): "Menga mushukchaning rasmini chizib bering", - deb hol-jonimga qo‘ymadi. Ishimni bir chetga qo‘yib, uning "buyrugi"- ni bajardim. So‘ng o‘zimning holatimdan ham ta'sirlanib, xam zavklanib shu satrlarni qogozga tushirdim. She'rimni shoira Rim- ma Kazakova ruschaga tarjima qil- di. Riga shaxrida shoirlar musho- irasida shu she'rimni o‘qiyotgan- dim, 4 yoshli o‘g‘lim Feruzbek yugu- rib kelib, etagimga yopishdi. Go‘yo o‘sha paytdagi holat - she'rning ifodasi, isboti bo‘ldi-qoldi.
Aslida ham o‘zbek ayoli qanday vazifada ishlashidan qat'iy na- zar, avvalambor, bolasini uylaydi. Kolaversa, jamiyatda odamlar orasida o‘z o‘rnim bo‘lsin deb, jonini qirq bo‘lakka bo‘la- di. Kimningdir jonhalaklikla- ri bolalari orqali yuzaga chiq- sa, yana birovniki kasbi-korida, jamiyatdagi o‘rnida akslanadi.
- Demak, kichkina bolacha (far- zandingiz)ning qiziqishi Siz- ning "katta ishingiz"dan ustun Kelgan-da. Holbuki, Siz buning teskarisini ham qili- shingiz mumkin edi, to‘g‘rimi? Xa! Ammo men o‘sha joyda xato qilgan bo‘lardim. Bolamning ko‘nglini sindirgan yoki bugungi iqboliga bolta urgan bo‘lardim... Firdavsim hozir taniqli rassom, chet elda o‘zbekning hayoti, urf- odatlarini rasmlari orqali dunyoga tanityapti. Boladagi iste'- dodning gurkirab ketishiga goxo bitta turtki kifoya, deyishadi. kelajakda katta rassom bo‘ladi", - deya uning qo‘liga qalam-qog‘oz tutk- azdi... U o‘g‘limning BUGUNINI ba- shorat qilgan ekan!
Yestikdoshingiz Sayyor aka (oxiratlari obod bo‘lsin!) kat- ta shoir edilar. Sizning bu "kuydi-pishdi"ligingizga, ijodingizga ular qanday karardilar?
Eh-he, ko‘nglimning eng nozik joylarini qo‘zg‘ab qo‘ydingiz! Sayyor akangiz Moskvada o‘qiyotgan kezlari... Erkin Vohidov (biz kursdosh edik, SaGUda) meni Sayyor akangizga tanishtirib, oila quri- shimizga sababchi bo‘lgan. Kelin- ligimning ilk kunidanoq Sayyor aka: "Sizning birinchi ishingiz - farzandlarimizga yaxshi ona, men- ga sirdosh dust hamda har tomon- lama to‘kis beka bo‘lishdir. Ijo- dingiz esa mana shularga egizak bo‘lsin", - deganlar. Men bu gapga butun umrim davomida amal qilib keldim. Qanchadan-qancha tarjima- larni bolalarim chaqaloqlik pay- tida bajarganman. Hatto, Sayyor aka bilan ta'tilda dam olishga borsak ham bolalarni olib ketardik. Ulardan ko‘ngil tinch bo‘lgani uchun- mi, ishga bir papka yangi she'rlar bilan qaytardik. Turmush o‘rtog‘im bilan hammaslak, hamfikr edik. Kaerda bo‘lmasinlar, yozgan doston, she'rlarini pochta orqali menga yetkazardi. Birinchi o‘quvchi - men edim. Shu asnoda to‘rt farzand Firdavsjon (rassom), Feruzbek (tadbirkor), Shahinaxon (adabiyot- shunos), Sarvarbek (jurnalist) va 20 ta kitobim dunyoga kelgan. Mos- kvada to‘rtta kitobim nashr etilgan.
Oilangizda yangi kelin ham bor ekan. Muborak bo‘lsin! Kay- nonalik san'atini ishga solayotgan bo‘lsangiz kerak? - Kulluk! Ochig‘i, men "qaynonalik" qilolmayman. Oilamga a'zo bo‘lgan ayol zotiga avvalambor, qarindo- shim, dugonam, qizim deb qarayman. topayotgan bolamsiz. Bu yokdagi ish- larni o‘ylamang, qizim”, derdi- lar. Kaynukalarim hali yosh edi. Onam (qaynonam)dan ko‘p yaxshi fazi- latlarni o‘zlashtirganman...
Hayotim davomida bir haqiqatga amin bo‘ldim oila qurishda yigit- kizlar, ota-onalar hamma tomonni hisobga olganlari ma'qul. O‘shanda ular tarbiya olgan muhit, ularning ruhiyatlari, qolaversa, iqtisodiy jihatlari bir-biriga mos tushib, oilada kelishmovchilik bo‘lmaydi. - Menimcha, hayotning kirkta chi- girigidan o‘tib, "AYoL" degan nomni ko‘tarib yurgan insonni kutlamok kerak. Shundaymasmi?
To‘g‘ri aytasiz! Ayol kechirimli- ligi, raxmdilligi va sabr-bardosh- liligi bilan erkakdan bir qadam oldinda yuradi. Uning aql-zakova- ti, barkamolligi millatning qiyofasida akslanadi.
...Erining farzand ko‘rishiga umid qilib, uni boshqaga uylantirgan ayol- ning titrogi teraklar bargiga o‘tga- ni xaqiqat. Ro‘zg‘ori uchun tong sahar- dan dala kezib, ming egilib-bukil- gan xam ayol! Chorvasi deb, hosili, zavodi deb uyqulari bedor ayol mexnatini tan olmaslik gunoh. Hayot- ning kaltaklaridan zadalansa-da, bolalarini o‘ylab, o‘rnidan turish- ga kuch topadi u! Yillab bevafo eri- ni kutish uchun ichida sabr daraxti- ni o‘stiradi Ayol! Ha, Ayol guldan-da nozik, temirdan-da mustahkam, -Gulchexra opa! "Yetmishga yetish" lahzalari, bu kunlar sururi haqida nima deysiz?
- Baxtliman! Farzandlarim, nabi- ralarim, elimning ardog‘idaman.
Aqlu shuurim butun, qalamim yugurik - ming shukr! Hammaga ham buyursin bunday kunlar.
- Sizga-da omonlik, uzoq umr va yana kup yillar "qalamga dust" bulib yurishingizni tilaymiz.